Trochę historii.........część I

Zanim zacznę opowiadać o konserwacji zwierciadeł może warto prześledzić historię, a jest ona wyjątkowo ciekawa.

Trudno sobie wyobrazić życie bez lustra, kilka razy dziennie sprawdzamy nasze odbicie i jest to przedmiot niezbędny w naszym domu i nie tylko.

Lustro ze zbiorów The British Museum,London
brąz, Japonia XVIII w.p.n.e

Lustro bez wątpienia jest jednym z najstarszych wynalazków cywilizacji.
Zanim wymyślono szklane zwierciadło wykorzystywano już epoce paleolitu szlifowane kamienie (głównie obsydian)  lub w starożytności polerowny metal (brąz,ołów,srebro, a nawet złoto).
Lustra z tamtych czasów są zazwyczaj  okrągłe lub owalne o średnicy ok. 15-20 cm,  z rączką, niekiedy na postumencie, natomiast tylna strona zawsze zachwycała ornamentami. Wspomnieć trzeba też o przykrywie, która zabezpieczała przed porysowaniem i uszkodzeniami.
Nie były to tanie przedmioty, przekazywane z pokolenia na pokolenie w takiej formie używane aż do renesansu.

London,The British Museum
brąz, ok.50 r. p.n.e. Desborough

Zwrócić uwagę należy na uchwyty zwierciadeł, rzeźbione wyjątkowo ozdobne, często z będące figurą  Bogini piękności Afrodyty i właśnie te lustra wkładane były do grobów zmarłych kobiet.

Już w I wieku Rzymianie doszli do wniosku, że dobrze mieć małe ok. 7 cm lusterko przy sobie. Rozpoczęto produkcję kieszonkowych lusterek, w których szkło miało chronić przed zniszczeniem metalową powierzchnię  z blachy ołowianej,cynkowej  lub srebrnej. Cienka warstwa metalu spojona była ze szkłem przy pomocy roztworu żywicznego.

Warto wspomnieć, że w XII wieku maleńkie lusterka o średnicy ok. 1 cm wykonane ze szkła i pokrywane warstwą ołowiu znalazły zastosowanie w krawiectwie, a dokładniej stanowiły ozdobne elementy damskich szat. Te maleńkie lusterka nazwano  pajetkami  i z pewnością dodawały one niezwykłego blasku sukniom.

Wracając do historii luster, zaskakujące jest to, że  już w I w. n.e. Rzymianie zaczęli wytwarzać lustra szklane, jednak ta technologia nie przyjęła się, a wręcz została na długie lata średniowiecza zapomniana.
Inna teoria mówi, że wynalazcami szklanych luster byli Fenicjanie pomiędzy X a VII wiekiem p.n.e.

Ponowny powrót do luster szklanych pokrywanych z jednej strony metalem (ołowiem) zawdzięczamy prawdopodobnie muzułmanom  żyjącym  w Hiszpanii. Schyłek średniowiecza przyniósł  zdecydowane upowszechnienie zwierciadeł w Europie.

Od XIII wieku obszar Niemiec, a dokładnie  północna część Alp, stal się regionem gdzie ugruntowała się produkcja luster szklanych z warstwą srebra. Potwierdza to bez wątpienia dokument płatniczy  za lustro taflowe, srebrzone dla Księcia Burgundii zamku Hesolin. Ten dokument obala teorie, że takie zwierciadła  wynaleźli  weneccy szklarze w XVI wieku, jest dowodem, że dwieście lat wcześniej w północnych Alpach srebrzono tafle szkła.